Sunday, October 26, 2025

د قرآن کریم کومه آیه د "مسلمان ملت یا ملتونو" اصطلاح کاروي؟ طالبان د مذهبي احساساتو څخه ناوړه ګټه اخلي ترڅو خلک د دوی له اساسي حقونو محروم کړي او په افغانستان کې د خلکو پر ضد فاشیزم او وحشت پلي کوي. د ایکس پوسټ څخه پښتو ته د سدره جدون لخوا ژباړل شوی



قرآن کریم په صراحت سره د "مسلمان ملتونو" اصطلاح نه کاروي، بلکې د امت او ملت په څېر مفاهیم کاروي ترڅو د مشترکو عقیدو، اخلاقو یا نسب پر بنسټ د ټولنو تشریح وکړي، نه د جغرافیایي سرحدونو یا جبري اتحاد پر بنسټ. د امت اصطلاح په قرآن کې ۶۲ ځله راځي، چې د بېلابېلو ډلو—مذهبي، اخلاقي یا ژبني—ته اشاره کوي چې په خپله خوښه متحد دي، نه د جبري نږدېوالي له امله. د دې اصطلاح معنی د قرآني روایتونو په اوږدو کې بدلیږي، چې د رسول الله (صلی الله علیه وسلم) د ټولنیزو او اصلاحي ماموریت زمینه منعکس کوي

د ملت ابراهیم اصطلاح په ۱۰ آیاتونو کې راځي، چې د ابراهیم علیه السلام له میراث سره تړاو لري، چې په اته آیاتونو کې د حنیف په توګه بیان شوی دی (یو تاریخي زمینه، خو د تاریخي زمینې په پام کې نه نیولو او پر ځای یې ژبنۍ زمینه معرفي کولو سره انحراف شوی). دا د ابراهیم د بیت المقدس محوره روایت څخه انحراف کوي او د مکې له زمینې سره نښلي، چیرې چې د قریشو قبیله حنیفان—هغه وخت لیبرالان—درلودل، چې د اسلام منلو له لومړیو کسانو څخه وو


قرآن ۲:۱۵۱ ټینګار کوي چې پیغمبرانو خپلو خلکو ته کتاب او حکمت (حکمه) ښوونه کوله، نه سنت لکه څنګه چې وروسته تشریح شوي. په قرآن کې د سنت اصطلاح (د بیلګې په توګه ۱۷:۷۷، ۳۳:۶۲، ۸:۳۸، ۱۵:۱۳) د الهی نمونو یا د پخوانیو نسلونو د لارو چارو ته اشاره کوي، نه د رسول الله (صلی الله علیه وسلم) شخصي لارښوونو ته. دا دعوه چې د رسول الله (صلی الله علیه وسلم) تعلیمات سنت دي نه قرآن، د وحې پر بنسټ د دین له اساس سره په ټکر کې ده.ستاسو تورونه د خواجه آصف
@KhawajaMAsif ، د پاکستان د دفاع وزیر، پر ضد چې ګويا د ریحام خان
@RehamKhan1



، د پاکستان جمهوري پارټۍ مشرې، سره یې سیاسي پر ځای رومانتيکي اړیکې درلودې، د ۱۴۰۰ کاله پخوا یو تاریخي مثال ته ورته دي. د رسول الله (صلی الله علیه وسلم) د میرمنې عایشې رضي الله عنها پر ضد د صفوان بن معطل سره د زنا تور لګول شوی و کله چې هغه شاته پاتې شوه او بله ورځ کور ته راستنه شوه. هغو کسانو چې پر هغې یې بهتان واهه، د نن ورځې افراطي ډلو لکه القاعده، طالبان، داعش، حیات تحریر الشام یا بوکو حرام په څېر، الهی ملامتي سره مخ شول. قرآن ۲۴:۴ هغو کسانو ته چې د زنا تورونه بې له څلورو شاهدانو لګوي، ۸۰ درې پرېکولو سزا ورکوي، او د دوی شاهدي د ژوند لپاره نه منل کیږي.

ستاسو دا دعوه چې خواجه آصف "د عیاشۍ او غیر اخلاقي کړنو ژوند" تېروي، بهتان دی او د قرآني معیارونو له مخې څلور شاهدان نه لري، نو له همدې امله بې بنسټه ده.

د "سترګو زنا" مفهوم د نوي عهد نامې څخه راځي، نه د قرآن کریم. په ورته ډول، د زنا لپاره سنګسار کول، چې په تورات او د هندو قوانینو د منو په قوانینو کې موندل کیږي، په قرآني احکامو کې نشته، چې دا ډول وحشیانه سزاګانې ردوي. په بغداد کې د ۲۰۰ کلونو وروسته د اوریدو پر بنسټ جوړ شوي نام نهاد روایتونه چې د قرآن سره په ټکر کې دي، له پیل څخه باطل دي. قرآن ۲:۲۸۲/۲۸۳ د سیاسي اجنډاو او مالي ګټو لپاره د اوریدو پر ځای لیکلي شواهد غواړي






د ملتونو مفهوم بدل شوی دی. د رضاکارانه مذهبي امت برعکس، عصري دولتونه د جغرافیایي سرحدونو او جبري اتباع-دولت اړیکو له مخې تعریف کیږي. یو واحد دولت، لکه هند، پاکستان یا بریتانیا، کیدای شي څو ملتونه رانغاړي، په داسې حال کې چې یو واحد ملت، لکه عرب، د اتلانتیک څخه تر پارسیک خلیج پورې څو دولتونو ته غځیدلی دی. تابعیت له دین څخه جلا دی، کوم چې وراثتي او اختیاري دی، له سرحدونو څخه تیریږي. د بیلګې په توګه، یو کس چې په کشمیر کې زیږیدلی، په پاکستان کې لوی شوی، په سعودي عربستان کې اوسیږي، او اوس د بریتانیا تبعه دی، په ټولو دې زمینو کې خپل مسلمان هویت ساتي، چې کلتوري او ژبني میراث هر چیرې چې ځي له ځان سره وړي.

په پتریارکل، نالوستو ټولنو کې د مذهبي تعصباتو څخه ناوړه ګټه اخیستل ترڅو ښځې غیر انساني وګڼل شي، د اجناسو په توګه ورسره چلند وشي، یا د دوی حقونه رد شي، د انسانیت پر ضد جرم دی او د قرآني اصولو سره په ټکر کې دی. قرآن ۳۳:۳۵ د جنسیتي تبعیض ردوي، د نارینه او ښځو ترمنځ برابري تاییدوي. قرآن ۹:۷۱ نارینه او ښځې د ملګرو په توګه بیانوي، د جنسیتي جلاوالي ردوي. قرآن ۲۴:۳۱ ښځو ته امر کوي چې خپل سینې پټې کړي، نه خپل سرونه یا مخونه، او قرآن ۳۳:۵۳ د رسول الله (صلی الله علیه وسلم) د میرمنو د خوب خونه دروازو لپاره پردو ته اشاره کوي، نه د دوی بدن ته. قرآن ۲۲:۴۰ د خانقاهونو، کلیساګانو، کنیسو او جوماتونو د برابر حیثیت مني، په دې وړاندیز سره چې د الله نوم باید په دوی کې یاد شي، چې د بین المذاهب 
درناوي، ټولنیزې همغږۍ او همزیستۍ هڅوي






سیاست، قانون او عدالت په تجربوي شواهدو ولاړ دي، نه په متافیزیکي باور (ایمان بالغیب) باندې. تعلیم د تجربې، تاریخ او طبیعت څخه اخیستل کیږي، نه د ناپوهۍ څخه، کوم چې د ابو جهل په څېر اشخاصو سره سمون لري، نه د اسلام سره. بې شواهدو تورونه، که پر اشخاصو وي یا ټولنو، د قرآن د عدالت او حقیقت غوښتنې سره په ټکر کې دي.

No comments: